Ketony w Moczu i We Krwi – Co To Oznacza?

Ostatnio Zaktualizowane 29 września, 2023 przez Aneta Florczyk

Ketony to związki chemiczne, powstające w wyniku przemiany materii tłuszczów. Ich obecność w moczu i we krwi może być sygnałem o różnym znaczeniu.

Obecność ketonów w organizmie może oznaczać wejście w ketozę na diecie ketogenicznej a znaczny nadmiar ketonów może prowadzić do ketonemii i ketonurii, czyli stanów, w których poziom ketonów we krwi i moczu jest znacznie zwiększony. Przyczyną takiego stanu może być np. niedobór insuliny, choroby wątroby, choroby tarczycy lub inne zaburzenia metaboliczne.

Dlatego ważne jest regularne badanie poziomu ketonów we krwi i moczu, aby wykryć ewentualne problemy zdrowotne i podjąć odpowiednie działania.

Czym Jest Grupa Ketonowa i Ketogeneza?

Grupa ketonowa to element chemiczny składający się z atomu węgla połączonego z atomem tlenu przez podwójne wiązanie, które występuje w związkach organicznych nazywanych ketonami.

W ludzkim organizmie, podczas okresów głodu lub niskiego spożycia węglowodanów, zachodzi proces zwany ketogenezą, w ramach którego tworzone są ciała ketonowe (takie jak aceton, acetoacetat i β-hydroksymasłowy) jako produkty rozkładu tłuszczów. Te ciała ketonowe mogą być następnie wykorzystywane jako źródło energii.

Należy zaznaczyć, że kwas β-hydroksymasłowy nie zawiera grupy ketonowej, lecz grupę hydroksylową i grupę karboksylową.

Przykłady ketonów przy diecie keto

Podczas stosowania diety ketogenicznej, organizm wytwarza trzy główne typy ciał ketonowych (ketonów) jako produkt przemiany materii tłuszczów. Oto one:

Aceton

Aceton jest najprostszym z ciał ketonowych i jest wydalany z organizmu przez płuca, co można zauważyć jako specyficzny, owocowy zapach oddechu podczas diety keto.

Acetoacetat

Acetoacetat jest pierwszym ciałem ketonowym powstałym podczas ketogenezy. Może być albo przekształcany przez organizm na energię, albo dalej przekształcany w beta-hydroksymasłowy.

Beta-hydroksymasłowy (BHB)

BHB jest najstabilniejszym i najbardziej obfitym ciałem ketonowym w organizmie podczas stanu ketozy. Jest bardzo efektywnym nośnikiem energii dla mózgu i innych tkanek.

Te ciała ketonowe pełnią ważne funkcje jako źródło energii, szczególnie gdy dostęp do glukozy jest ograniczony, jak to ma miejsce w trakcie stosowania diety ketogenicznej.

Jaki jest prawidłowy poziom ketonów w stanie ketozy?

Ogólnie przyjmuje się, że dla osiągnięcia stanu ketozy, poziom ketonów we krwi powinien wynosić między 0,5 a 3,0 mmol/L. Oto kilka szczegółów:

• Lekka Ketoza: Poziom ketonów we krwi w zakresie 0,5 – 1,5 mmol/L jest uważany za lekką ketozę. Jest to minimalny zakres, w którym można uznać, że osiągnięto stan ketozy.

• Umiearkowana Ketoza: Poziom ketonów we krwi w zakresie 1,5 – 3,0 mmol/L uważany jest za umiarkowaną ketozę, co jest typowe dla wielu osób na diecie ketogenicznej.

• Głęboka Ketoza: Poziom powyżej 3,0 mmol/L może wskazywać na głęboką ketozę. Niektóre osoby dążą do osiągnięcia tego zakresu w celu maksymalizacji korzyści zdrowotnych związanych z dietą keto.

Podwyższone ketony w moczu: co to oznacza?

Stan Ketozy: Podczas diety ketogenicznej, organizm zaczyna spalać tłuszcze zamiast glukozy w celu uzyskania energii, co prowadzi do produkcji ciał ketonowych.

Ketony są wydalane z organizmu przez mocz, co można zauważyć jako podwyższony poziom ketonów w moczu, co jest zwykle normalnym stanem podczas stosowania diety keto.

Stany Chorobowe: Choroby takie jak cukrzyca mogą również prowadzić do podwyższonych poziomów ketonów w moczu, co może być znakiem kryzysu ketozy cukrzycowej, stanu, który może być niebezpieczny i wymaga natychmiastowej opieki medycznej.

Podwyższone ketony we krwi: co to oznacza?

Stan Ketozy: Stan ketozy może być monitorowany poprzez mierzenie poziomu ketonów we krwi, co jest bardziej dokładne niż testowanie ketonów w moczu.

Podwyższone poziomy ketonów we krwi są zwykle celowe w diecie ketogenicznej, ponieważ wskazują, że organizm spala tłuszcze jako główne źródło energii.

Stany Chorobowe: Podobnie jak w przypadku ketonów w moczu, podwyższony poziom ketonów we krwi może być znakiem kryzysu ketozy cukrzycowej, zwłaszcza u osób z cukrzycą typu 1.
W niektórych przypadkach, bardzo wysokie poziomy ketonów we krwi mogą być szkodliwe i prowadzić do stanu zwanego ketoacidozą, co może być niebezpieczne i wymaga natychmiastowej opieki medycznej.