Czy Warto Brać Probiotyki? Co one Dają?

Ostatnio Zaktualizowane 27 września, 2023 przez Aneta Florczyk

Poznaj definicję, korzyści i potencjalne zagrożenia związane ze stosowaniem probiotyków. Dowiedz się, kiedy i jak długo można je stosować, oraz czy warto z nich korzystać.

Coraz więcej osób zwraca uwagę na swoje zdrowie i dobre samopoczucie, dlatego staramy się szukać odpowiednich środków, które mogą przyczynić się do poprawy naszego stanu zdrowia. W tym kontekście często pojawia się pytanie – czy warto brać probiotyki? Zanim na nie odpowiemy, zrozumienie, czym są probiotyki, jest kluczowe.

Probiotyk definicja

Probiotyk to żywy mikroorganizm, tak zwane “dobre bakterie” lub “zdrowe bakterie”, które mają korzystny wpływ na zdrowie człowieka, zwłaszcza na układ pokarmowy. Probiotyki występują naturalnie w organizmach ludzkich i zwierzęcych oraz w niektórej żywności fermentowanej, takiej jak jogurt, kefir, kiszona kapusta czy kwas chlebowy.

Tutaj sprawdzisz zalety picia kefiru na noc.

Definicja probiotyku została ustalona przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i Międzynarodowy Komitet FAO/WHO w 2001 roku. Według nich, probiotyki to “żywe mikroorganizmy, które, gdy są podawane w odpowiednich ilościach, mają korzystny wpływ na zdrowie gospodarza”. Probiotyki mogą wpływać na zdrowie poprzez różne mechanizmy, takie jak konkurencja z patogennymi bakteriami, wzmocnienie bariery jelitowej, produkcję związków o działaniu przeciwbakteryjnym lub regulację układu odpornościowego.

Probiotyki są szeroko stosowane jako suplementy diety lub składniki niektórych produktów spożywczych, aby wspierać równowagę mikroflory jelitowej i poprawić trawienie. 

Co dają probiotyki? 

Probiotyki to żywe organizmy, które, podane w odpowiednich ilościach, przynoszą korzyści zdrowotne dla organizmu. Najczęściej są to bakterie, ale niektóre rodzaje drożdży również mogą działać jako probiotyki. 

Oto najważniejsze korzyści stosowania probiotyków:

• Poprawa zdrowia jelit: Probiotyki mogą pomóc w poprawie funkcji jelit, ponieważ wpływają na równowagę mikroflory jelitowej. Mogą łagodzić objawy niektórych chorób jelit, takich jak zespół jelita drażliwego, choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

• Wzmocnienie systemu odpornościowego: Badania sugerują, że probiotyki mogą wspomóc system odpornościowy, pomagając organizmowi w walce z infekcjami i chorobami.

• Zmniejszenie ryzyka biegunek związanych z antybiotykami: Probiotyki mogą pomóc w prewencji lub leczeniu biegunek związanych z przyjmowaniem antybiotyków, które są wynikiem zaburzenia równowagi mikroflory jelitowej spowodowanego tymi lekami.

• Poprawa zdrowia psychicznego: Badania wykazały, że istnieje związek między stanem zdrowia jelit a zdrowiem psychicznym. Probiotyki mogą pomóc w leczeniu niektórych zaburzeń psychicznych, takich jak depresja i lęk.

• Poprawa zdrowia serca: Niektóre probiotyki mogą pomóc obniżyć poziom “złego” cholesterolu LDL i podwyższyć “dobry” cholesterol HDL. Mogą również pomóc obniżyć ciśnienie krwi.

• Zmniejszenie nasilenia objawów alergii i egzemy: Niektóre probiotyki mogą pomóc złagodzić objawy alergii i egzemy.

• Zmniejszenie zapalenia: Probiotyki mogą pomóc zmniejszyć ogólnoustrojowe zapalenie, które jest związane z wieloma przewlekłymi chorobami.

• Poprawa zdrowia skóry: Niektóre probiotyki mogą pomóc w leczeniu niektórych schorzeń skórnych, takich jak trądzik, różowaty, czy egzema.

Pamiętaj jednak, że skuteczność probiotyków może różnić się w zależności od konkretnej osoby, rodzaju i dawki probiotyku. 

Czy warto stosować probiotyki?

Czy warto stosować probiotyki zależy od indywidualnych potrzeb i stanu zdrowia osoby. 

Oto dlaczego warto stosować probiotyki dla niektórych osób:

• Poprawa zdrowia jelit
• Wsparcie systemu odpornościowego
• Zdrowie psychiczne
• Zdrowie serca
• Przeciwdziałanie skutkom ubocznym antybiotyków

Jednak warto pamiętać, że nie wszystkie probiotyki są takie same. Różne szczepy bakterii mają różne efekty, a to, co działa dla jednej osoby, niekoniecznie musi działać dla innej. Ponadto, chociaż probiotyki są generalnie uważane za bezpieczne, mogą wystąpić pewne skutki uboczne, takie jak wzdęcia, gazy, niepokój żołądka lub biegunka, zwłaszcza na początku stosowania.

Profilaktyczne stosowanie probiotyków

Stosowanie probiotyków w profilaktyce może przynieść wiele korzyści zdrowotnych, ponieważ te mikroorganizmy mają zdolność do poprawy zdrowia jelit, wzmocnienia układu odpornościowego i zapewnienia innych korzyści zdrowotnych.

Stosowanie probiotyków bez antybiotyku

Stosowanie probiotyków nie musi być związane z przyjmowaniem antybiotyków. W rzeczywistości, probiotyki są często używane do poprawy ogólnego zdrowia i samopoczucia, nie tylko do łagodzenia skutków ubocznych antybiotyków.

Czy probiotyki bierze się rano czy wieczorem?

Idealny czas przyjmowania probiotyków może zależeć od kilku czynników, w tym od konkretnego produktu, którego używasz, oraz od twojego stylu życia i diety. 

Oto kilka ogólnych zasad przyjmowania probiotyków:

• Z jedzeniem: Probiotyki najlepiej jest przyjmować z jedzeniem lub tuż po posiłku. Niektóre badania wykazały, że bakterie probiotyczne przetrwały w większym stopniu, gdy były przyjmowane z posiłkiem lub na 30 minut przed posiłkiem. Tłuszcze w żywności mogą również pomóc w ochronie probiotyków przed kwasem żołądkowym.

• Rano, środek dnia, wieczór: Niektórzy specjaliści zalecają przyjmowanie probiotyków rano na pusty żołądek, ponieważ wtedy pH żołądka jest najwyższe (najmniej kwasowe). Inni sugerują, że probiotyki powinny być przyjmowane w południe lub wieczorem, z jedzeniem.

• Podczas lub po antybiotykach: Jeśli bierzesz probiotyki w celu zmniejszenia skutków ubocznych antybiotyków, najbezpieczniej jest je przyjmować kilka godzin po antybiotyku, aby uniknąć potencjalnej interakcji.

Zawsze ważne jest przestrzeganie instrukcji na opakowaniu probiotyku.

Jak długo stosować kurację probiotykami?

Długość kuracji probiotykami może zależeć od wielu czynników, takich jak powód stosowania probiotyków, stan zdrowia osoby, a nawet konkretny szczep bakterii w probiotyku.

Dla osób zdrowych, które stosują probiotyki dla ogólnego wsparcia zdrowia, mogą one być bezpiecznie stosowane na stałe. Wielu ludzi regularnie dodaje probiotyki do swojej diety poprzez żywność bogatą w probiotyki, taką jak jogurt, kefir, kiszone warzywa, itp.

Jeśli probiotyki są stosowane do leczenia konkretnych stanów zdrowotnych, takich jak biegunka związana z antybiotykami lub zespół jelita drażliwego, długość kuracji może zależeć od czasu trwania objawów lub zaleceń lekarza. Czasami to może oznaczać stosowanie probiotyków przez kilka tygodni lub miesięcy.

Czy istnieją naturalne probiotyki?

Tak, istnieją naturalne probiotyki, które można znaleźć w wielu rodzajach żywności, szczególnie w fermentowanych produktach. 

Oto przykłady naturalnych probiotyków:

1. Jogurt: To jedno z najpopularniejszych źródeł probiotyków. Jogurty są produkowane przez fermentację mleka przez Lactobacillus bulgaricus i Streptococcus thermophilus. Niektóre jogurty są również wzbogacane dodatkowymi szczepami probiotycznymi.

2. Kefir: To napój fermentowany, produkowany z koziego, krowiego lub owczego mleka i ziaren kefiru, które są skupiskami bakterii mlekowych i drożdży.

3. Kiszone warzywa: Takie jak kiszona kapusta czy ogórki kiszone, są bogate w probiotyki. Fermentacja jest naturalnym procesem, podczas którego bakterie przekształcają cukry i skrobię w kwas mlekowy.

4. Kimchi: To koreańska potrawa z fermentowanych warzyw, najczęściej z kapusty i rzodkiewki. Jest bogata w probiotyki i witaminy A i C.

5. Miso: To pasta z fermentowanej soi, często stosowana w japońskiej kuchni, np. w zupie miso. Jest bogata w prebiotyki oraz zawiera wiele składników odżywczych, w tym witaminy B, E i K oraz białko.

6. Tempeh: To produkt z fermentowanej soi, popularny w kuchni indonezyjskiej. Jest bogaty w probiotyki, a także jest doskonałym źródłem białka roślinnego.

7. Kombucha: To napój fermentowany z czarnej lub zielonej herbaty. Jego probiotyczne właściwości pochodzą z procesu fermentacji, który jest inicjowany przez SCOBY (Symbiotic Culture Of Bacteria and Yeast).

Pamiętaj, że różne produkty mogą zawierać różne szczepy probiotyków, a to, jak dany produkt wpłynie na zdrowie, może zależeć od konkretnego szczepu. Również jakość probiotyków w produktach może się różnić w zależności od warunków przechowywania i daty ważności.

Probiotyki przy odchudzaniu

Badania naukowe sugerują, że probiotyki mogą odgrywać rolę w kontroli masy ciała i odchudzaniu, chociaż temat ten wciąż jest przedmiotem badań i wymaga dalszych dowodów.

Niektóre szczepy bakterii, takie jak Lactobacillus gasseri, Lactobacillus rhamnosus i kombinacje szczepów Lactobacillus rhamnosus i Bifidobacterium lactis, wykazały obiecujące wyniki w kontroli masy ciała i redukcji tkanki tłuszczowej u ludzi.

Istnieją różne mechanizmy, za pośrednictwem których probiotyki mogą wpływać na masę ciała, w tym:

Zmiana składu mikroflory jelitowej: Niektóre badania sugerują, że mikroflora jelitowa u osób otyłych różni się od tych o zdrowej masie ciała. Probiotyki mogą wpływać na tę mikroflorę.

Wpływ na uczucie sytości i apetyt: Niektóre szczepy probiotyków mogą wpływać na wydzielanie hormonów regulujących apetyt i uczucie sytości, co może prowadzić do zmniejszenia spożycia kalorii.

Zmniejszenie zapalenia: Otyłość jest często powiązana ze stanem chronicznego nisko stopniowego zapalenia. Probiotyki mogą wpływać na zmniejszenie tego zapalenia.

Chociaż niektóre badania sugerują, że probiotyki mogą pomóc w odchudzaniu, ważne jest pamiętanie, że nie są one “magiczną pigułką” na utratę wagi. Stosowanie probiotyków powinno być połączone z zrównoważoną dietą i regularną aktywnością fizyczną. Ponadto różne szczepy probiotyków mogą różnie wpływać na różne osoby, więc co działa dla jednej osoby, może nie działać dla innej.

Podsumowanie

Czy warto brać probiotyki? Zależy to od indywidualnego stanu zdrowia, stylu życia i diety. Zdecydowanie warto jednak rozważyć ich stosowanie, szczególnie w kontekście poprawy funkcji układu pokarmowego i odpornościowego.